Szok roku 2012, czyli MFW zupełnie zmienia poglądy

Rok 2012 jest w światowej gospodarce bardzo dziwny. Najpierw strefa euro przestała słuchać się Niemców, potem amerykański bank centralny przestawił się z celu inflacyjnego na cel "bezrobociowy", ale moim zdaniem wszystko to przebija zwrot jaki właśnie wykonał Międzynarodowy Fundusz Walutowy. To wydarzenie szokujące, to mniej więcej tak jakby nagle kościół katolicki poparł eutanazję, albo aborcję.


Międzynarodowy Fundusz Walutowy właśnie przyznał, że obliczył, że zaciskanie pasa nic nie daje, a nawet jeszcze pogarsza sprawę. MFW dostrzegł, że w ostatnich latach kraje, które postanowiły ograniczać deficyty budżetowe, walcząc z długiem publicznym, notowały potem znacznie gorsze wyniki wzrostu gospodarczego niż wszyscy się spodziewali. Często oznaczało to pogłębienie recesji. Mówiąc to językiem MFW: mnożnik związany z fiskalną konsolidacją jest większy niż 1. A myśleli, że jest w okolicach 0,5. Czyli jak ograniczymy wydatki o 1%, to tempo wzrostu gospodarczego siada o więcej niż 1% ( a myśleli, że o mniej więcej 0,5% ).

Ten raport MFW ukazał się kilka dni temu i mam wrażenie, że od tamtej pory cały świat ekonomii o niczym innym nie mówi. Od dawna byli wśród ekonomistów zwolennicy poglądu, że przyczyną kryzysu jest nadmierne zadłużenie, więc aby z niego wyjść trzeba ograniczać dług zaciskając pasa. Z drugiej strony byli ci, którzy wskazywali, że z kryzysu nie da się wyjść w ten sposób, bo zaciskanie pasa pogłębia recesję, więc kluczowy wskaźnik długu do PKB wraz z zaciskaniem pasa rośnie, zamiast maleć. MFW od zawsze był kojarzony jako najbardziej twardogłowy, wręcz betonowy strażnik poglądu pierwszego. Przez ostatnie kilkadziesiąt lat recepta MFW dla wielu krajów pogrążonych w kryzysach była jedna: likwidować deficyt, zmniejszać wydatki, tylko tak da się odzyskać konkurencyjność i odzyskać wzrost gospodarczy. I teraz, nagle, kiedy te same metody zaczęto stosować już nie w Afryce, czy Ameryce Południowej, ale w strefie euro, w krajach, z których wywodzą się główni zarządzający MFW, okazuje się że to nie tak ! Skoro mnożnik towarzyszący zaciskaniu fiskalnemu jest większy od 1, to znaczy że dotychczasowe recepty MFW zamiast pomagać - szkodzą. Dzięki konsolidacji fiskalnej dług i deficyt maleją i to bardzo dobrze, ale negatywny wpływ na PKB jest jeszcze większy, co powoduje, że cała operacja per saldo jest bez sensu.

Jeśli już nawet Międzynarodowy Funduszu Walutowy mięknie i dostrzega, że uporczywe cięcie po wydatkach jak leci nie prowadzi do wyjścia z kryzysu finansowego, to znaczy że świat w 2012 naprawdę poważnie się zmienia.

Niestety nie oznacza to automatycznego zawrócenia Grecji, Hiszpanii, czy Portugalii ze złej drogi. Grecja miała w tym roku mieć zmianę PKB już bliską zera, a będzie -6% recesji. Hiszpania i Portugalia właśnie nakładają sobie pod naciskiem Niemiec kolejne cięcia, które - teraz już zgodnie z oficjalnymi odkryciami MFW - głównie pogłębią im recesję i niczego nie uzdrowią. MFW jakoś zdołał przyznać się do błędu, Niemcy jeszcze do takiej decyzji nie dojrzeli.